Deklaratë e përbashkët për të mbështetur një rishikim ambicioz të rregulloreve të ekodizajnit për ngrohjen me lëndë djegëse të ngurta.
Inicuar nga: Koalicioni Mjedisor për Standarde (ECOS), Byroja Evropiane e Mjedisit (EEB), Green Global Future (Danimarkë), Deutsche Umwelthilfe (DUH, Veprimi Mjedisor Gjermani)
Mbështetur nga KADC dhe 30 organizata tjera nga mbarë Evropa.
Në janar 2025, Komisioni Evropian publikoi një projekt-propozim për rregulloret e rishikuara të ekodizajnit për ngrohësit lokalë të hapësirës dhe kaldajat me lëndë djegëse të ngurta. Këto rregullore përfshijnë kërkesat e efikasitetit të energjisë dhe emetimeve për pajisjet e reja që do të shiten në BE, pa ndikuar në stokun aktual të instaluar në familje.
Propozimi përfshin dispozita që do të rrisnin efikasitetin e energjisë së produkteve të tilla, ndërsa do të ulnin ndotjen nga emetimet¹. Megjithatë, përpara se të zhvillohej një shkëmbim i palëve të interesuara sipas procesit të rregullt legjislativ, projekti u torpedua për shkak të presionit nga disa lojtarë të industrisë dhe disa anëtarë të Parlamentit Evropian.
Argumentet kundër rishikimit të rregulloreve shpërfillin përfitimet që ato do të sillnin, duke përfshirë ajër më të shëndetshëm, më pak emetime që dëmtojnë klimën, elektrifikim më të shpejtë dhe kursime të mëdha në shpenzimet e shëndetit publik për Shtetet Anëtare. Si rezultat, Forumi i Konsultimit i planifikuar për në 12 shkurt, takimi kryesor për diskutimin e palëve të interesuara, u anulua. Kjo e ka vënë procesin rregullator në pritje dhe hap derën për zbutjen e mundshme të propozimeve.
Dëshirojmë të tërheqim vëmendjen tuaj në pikat e mëposhtme, të cilat janë të nevojshme për një rishikim ambicioz:
Për të mbrojtur shëndetin e njerëzve, klimën dhe mjedisin tonë, do të jetë e rëndësishme që BE-ja të reduktojë në mënyrë drastike djegien e biomasës. Aty ku alternativat nuk janë të realizueshme, vlera më të rrepta kufitare të emetimeve në rregulloret e ekodizajnit për pajisjet me lëndë djegëse të ngurta janë të nevojshme për të ulur emetimet e ndotësve kryesorë të ajrit të BE-së, të tilla si lëndët e imta grimcore (PM2.5), karboni i zi (BC) dhe benzo(a)pireni, duke ndihmuar kështu në arritjen e cilësisë së ajrit dhe objektivave të klimës që BE-ja i ka vënë vetes. Për shembull:
· Përqendrimi më i ulët i PM2.5 në ajrin që thithim mund të ndihmojë në shmangien e 259,000 vdekjeve të parakohshme vjetore në BE dhe të reduktojë sëmundshmërinë sipas raportit të fundit të Agjencisë Evropiane të Mjedisit, një sasi ekuivalente me një qytet sa madhësia e Strasburgut të humbur çdo vit. Grupet e prekshme si fëmijët, të moshuarit, gratë shtatzëna dhe foshnjat e palindura do të përfitojnë në veçanti nga emetimet e reduktuara.
· Emetimet e reduktuara të PM2.5 dhe karbonit të zi janë vendimtare për të arritur qëllimet e reja të pritshme kombëtare të emetimeve për vitet 2035 dhe 2040 në Protokollin e ri të Goteborgut të OKB-së.
· Emetimet më të ulëta të BC jo vetëm që do të përmirësojnë shëndetin publik, por gjithashtu do të zbusin ndryshimet klimatike afatshkurtra, pasi është një ndotës i fuqishëm i klimës, dhe do të ndihmojnë në parandalimin e shkrirjes së pakthyeshme të akullit të Arktikut.
· Edhe pse nuk përfshin një filtër të detyrueshëm grimcash (precipitator) për të gjitha pajisjet, të cilin ne e konsiderojmë thelbësor.
Kërkesat më të rrepta të emetimeve do të nxisin përdorimin e teknologjive me emetime të ulëta për ngrohësit e prodhuar në Evropë, të tilla si precipitatorët, kontrollet automatike të djegies dhe konvertuesit katalitikë. Kjo do ta mbajë industrinë e BE-së në ballë të inovacionit në një treg global konkurrues.
Standardet ambicioze të emetimeve të bazuara në burim në këto rregullore të ekodizajnit janë vendimtare për përmbushjen e objektivave të detyrueshme të dy shtyllave të politikës ekzistuese të ajrit të pastër të BE-së: Direktiva e Zotimeve Kombëtare për Reduktimin e Emetimeve dhe Direktiva e Cilësisë së Ajrit Ambjental.
Kjo është veçanërisht e nevojshme pasi djegia e biomasës së ngurtë promovohet si një alternativë e rinovueshme në shumë Shtete Anëtare. Kërkesat ambicioze të ekodizajnit jo vetëm që do të zvogëlojnë ndikimin e djegies së biomasës, por gjithashtu do të jenë një levë indirekte për t’i bërë më tërheqëse alternativa të favorshme të pastra si izolimi i ndërtesave, pompat e nxehtësisë dhe ngrohja qendrore e bazuar në burime të rinovueshme.
Standardet e përditësuara do të ndihmojnë gjithashtu në trajtimin e ndikimit social të ndotjes së ajrit: cilësia e jetës së familjeve me të ardhura të ulëta në veçanti do të përmirësohej. Këto familje meritojnë të njëjtat teknologji të cilësisë së lartë si çdo person tjetër dhe nuk duhet të detyrohen të sakrifikojnë shëndetin për ngrohje.
Kërkesat më të rrepta të emetimeve, kur shoqërohen me masa adekuate mbështetëse për të zbutur kostot më të larta fillestare dhe të mirëmbajtjes, për të reduktuar nevojat afatgjata për energji dhe për të favorizuar përdorimin e opsioneve të lira nga ndotja dhe neutrale ndaj klimës, mund të kontribuojnë në një tranzicion të drejtë për të gjithë dhe të sigurojnë që familjet me të ardhura të ulëta të mos lihen pas dore.
Prandaj, ne u bëjmë thirrje anëtarëve të Parlamentit Evropian, Shteteve Anëtare të BE-së dhe Komisionit Evropian që:
· Të rifillojnë procesin e rishikimit pa dobësuar rregulloret e propozuara tashmë.
· Të mbështesin vlera të rrepta kufitare të emetimeve të harmonizuara me potencialin e reduktimit të teknologjive më të mira të disponueshme (në veçanti: precipitatorët, kontrollet automatike të djegies dhe konvertuesit katalitikë) në rregulloret e rishikuara.
· Të mbështesin përfshirjen e ndotësve të mëtejshëm në rregulloret e rishikuara, të tilla si karboni i zi dhe grimcat ultrafine, si dhe dispozita që i sjellin kushtet e testimit për ngrohësit lokalë të hapësirës më afër operacioneve të jetës reale, për të parandaluar anashkalimet dhe për t’u ofruar konsumatorëve cilësinë e pajisjes që kanë paguar.
Sinqerisht,
Nismëtarët:
Koalicioni Mjedisor për Standarde (ECOS)
Byroja Evropiane e Mjedisit (EEB)
Green Global Future (Danimarkë)
Deutsche Umwelthilfe (DUH, Veprimi Mjedisor Gjermani)
Mbështetës:
AG Saubere Luft KLUG (Deutsche Allianz Klimawandel und Gesundheit e.V.) (Gjermani)
AirClim (Sekretariati i Ndotjes së Ajrit dhe Klimës, Suedi)
Biofuelwatch
Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland e. V. (BUND, Federata Gjermane për Mjedisin dhe Ruajtjen e Natyrës)
BUND Naturschutz në Bayern e. V. (Gjermani)
CAN Europe
CIPRA – Shoqata për mbrojtjen e Alpeve (Slloveni)
Mjekët dhe Shkencëtarët Kundër Ndotjes së Tymit të Drurit (DSAWSP)
Agjencia e Energjisë e Plovdivit (Bullgari)
Qendra Evropiane e Ajrit të Pastër (ECAC, Poloni)
Shoqata Evropiane e Frymëmarrjes (ERS)
FEANTSA (Federata Evropiane e Organizatave Kombëtare që Punojnë me të Pastrehët)
FERN
Focus (Slloveni)
France Nature Environnement (FNE, Francë)
Frank Bold Poloni
Fundacja na Rzecz Efektywnego Wykorzystania Energjise (FEWE, Poloni)
Habitat for Humanity Bullgari
Health for Future Dresden (Gjermani)
Healthy Indoor Environment (Danimarkë)
Fondet e Pavarura të Sigurimeve Shëndetësore (Mutualités Libres)
INFORSE-Europe
Qendra Kosovare për Avokim dhe Zhvillim
Levegő Munkacsoport (Grupi i Veprimit për Ajrin e Pastër, Hungari)
Mums for Lungs (Mbretëria e Bashkuar)
Agjencia Rajonale e Energjisë e Kroacisë Veri-Perëndimore (REGEA, Kroaci)
Alarmi Polak i Smogut
ROBIN WOOD e.V. (Gjermani)
Topten (topten.eu)
Za Zemiata (Miqtë e Tokës Bullgari)
ZERO (Portugali)
